Kabinet met de PVV, de strijd tegen fastfood en het erotisch centrum

👋Vandaag begint de laatste gemeenteraad van het jaar. Vlak voor de verkiezingen had ik beloofd in deze nieuwsbrief nog even stil te staan bij waar het komende kabinet op moet gaan letten als het gaat om het lokaal openbaar bestuur.

Door ‘de omstandigheden’ duurt het nog wel even voordat er nieuw kabinet komt, daarom een beschouwing over waarom een coalitie met de PVV gaat gebeuren maar een slecht idee is, de strijd tegen fastfood in Amsterdam en natuurlijk als afsluiter het erotisch centrum.

Waarom een kabinet met Wilders onvermijdelijk en ook problematisch is

De afgelopen verkiezingen hebben voor weinig partijen gebracht wat zij ervan gehoopt hadden. De migratie van kiezers van links-midden naar uiterst rechts lijkt volgens de peilingen nog niet te zijn gestopt. Wat betekent dit?

De uitslag is duidelijk: kiezers hebben kennelijk vertrouwen in een kabinet met de PVV. Dat is wat het is en daar moeten we ons ook naar toe verhouden. De uitslag maakt daarmee een kabinet met de PVV (in enige vorm) onvermijdelijk. Na de verkiezingen ontstond er een tsunami aan duidingen. Ik vond ze niet allemaal even sterk en schreef een korte blog. De titel “de VVD-fractie heeft het juiste besluit genomen” verraadt al hoe ik in de discussie sta.

Maar natuurlijk vertellen de sociologische duidingen over ‘afgehaakt Nederland’ etc. maar de helft van het verhaal. Uiteindelijk heeft het kabinet Rutte-IV niet geleverd op het dossier wat voor veel kiezers belangrijk is. Ondanks beloftes van het kabinet lukte het niet de migratie te beperken. Wel is er een spreidingswet voorbereid die veel mensen tegen de borst stuit en kreeg klimaatminister Jetten er een klimaatfonds doorheen.

Ook de opmerking van Rutte over wat er in de 48 uur voor de verkiezingen is gebeurd heb ik teruggekregen van veel PVV-stemmers die ik sprak. De angst dat de VVD als grootste partij zou kiezen voor links was voor veel kiezers onbestaanbaar. Dus er moest strategisch gestemd worden. Op rechts was er naast PVV niet echt een alternatief. FVD is knettergek en BBB zat niet lekker in de wedstrijd, zo blijkt ook uit deze NRC rapportage. Wilders dus.

Maar een kabinet met Wilders? De VVD fractie gedoogt liever (tot onvrede van de kiezers). Ook de moeder van Caroline van der Plas vindt het geen goed idee:

Voordat een dergelijk kabinet komt moet er nog wel gesproken worden over ‘een basislijn voor de grondrechten’. Dat leidt tot verbazing op de socials:

Goed moment om er bij stil te staan dat het niet gaat om ‘het aanpassen van de Grondwet’ maar dat in de Nederlandse systematiek het parlement het orgaan is dat controleert of de wetgever zich aan de Grondwet houdt. De rechter mag daar niet aan toetsen.

Hoe moeilijk het parlement (ondanks hulp van het ministerie en de Raad van State) dat soms vindt blijkt uit het vorig jaar verschenen ‘parlementair onderzoek’ van de Eerste Kamer naar discriminatie (mijn blog daarover.) De wetgever zou te weinig oog hebben voor ‘onbedoelde discriminatie effecten’ van wetgeving. Ik was toen al best kritisch op de voorgestelde oplossingen (ik denk dat het onderwerp te complex is voor een afwegingskader). Maar mogelijk dat de nieuwbakken tweede woordvoerder Islam (indien de eerste er niet uitkomt) daar wel wat mee kan:

En met die overdaad aan woordvoerders Islam in de nieuwe fractie raken we ook de kern van het probleem…

De PVV en grondrechten

Waar ‘Geert Milders’ de afgelopen weken heeft aangegeven zijn strijd tegen de Islam ‘in de ijskast’ te zetten, was dat 13 jaar gelden nog min of meer de hoofdinzet van zijn deelname aan de gedoogconstructie. Het leidde tot een serie aan controversiële voorstellen zoals het initiatiefwetsvoorstel Van Klaveren voor een referendum over een minarettenverbod. Het voorstel werd door Wilders zelf aangekondigd tijdens de Algemene Beschouwingen van 2011:

De indiener Kamerlid van Klaveren zou later zich bekeren tot de islam en kijkt in zijn boek (‘De afvallige’) en in een serie aan interviews met spijt terug op de periode 2010-2012. Hij noemt de grote ellende en verdeeldheid in de fractie van 24 zetels en dat de afkeer van de islam het enige was dat de fractieleden met elkaar verbond:

De gedachte achter de voorstellen is dus duidelijk: binnen de grenzen van wat juridisch mogelijk is de islam uit het openbare leven krijgen. In 2010 waren toenmalig CDA Kamerleden Omtzigt en Van Hijum (beide nu NSC) kritisch op deze voorstellen. Toentertijd bood een verklaring bij het gedoogakkoord over ‘de verschillen van inzicht over de islam’ geen soelaas:

Het is natuurlijk interessant om te bedenken wat de 37 fractieleden van de PVV anno 2023 met elkaar bindt. Van een gedeelde ideologie is geen sprake. Hoe belangrijk is de afkeer van de islam op dit moment voor de fractieleden? En kan Wilders dat echt in de ijskast zetten?

Op dit moment wacht het in 2018 ingediende initiatiefvoorstel Wilders nog op behandeling in de Kamer. Het doel van dit voorstel?

De essentie van de partij van Wilders is niet problemen van de Nederlanders oplossen maar het bestrijden van de islam. Dat is geen detail waar met een verklaring of - zoals Caroline van der Plas wil - een fractievoorzittersmanifest overheen gestapt kan worden. Het is wat de partij kenmerkt. Dat is een recept voor teleurstelling. De moeder van Caroline van der Plas ziet het mogelijk scherper dan haar dochter. De VVD kan gedogen omdat het moet, als de stekker er maar uit gaat wanneer het niet meer te verantwoorden valt.

Strijd tegen fastfood

Tijdens een commissiedebat kreeg ik van wethouder van Dantzig (D66) de toezegging dat hij als wethouder ruimtelijke ordening niet ten strijde zou gaan trekken tegen ‘alles dat een potje mayo verkoopt’. Zijn collegegenoot wethouder Scholtes (Zorg, eveneens D66) denkt daar toch anders over. Hij overweegt in een interview met AT5 vergaande stappen in strijd tegen fastfood.

Wethouder Scholtes kondigde begin december aan te onderzoeken hoe hij ‘ongezond voedsel’ in buurten kan weren. Daarmee is de strijd tegen fastfood in Amsterdam weer een nieuwe fase ingegaan. Amsterdam krijgt daarvoor hulp vanuit de wetenschap.

De UvA heeft vorige week (15 december) een onderzoeksrapport gepubliceerd (in opdracht van onder meer gemeente Amsterdam) waarin juristen en voedings- en gezondheidswetenschappers een methodiek en een afwegingskader publiceren. De inzet? Het verminderen van het aantal verkooppunten met daarin voedsel dat buiten de Schijf van Vijf valt.

Boeiend rapport. Maar de uitwerking in de praktijk roept tal van vragen op. En niet alleen juridisch.

Het is namelijk goed nieuws voor reformwinkels en de havermelkelite: zij mogen zich blijven vestigen in de winkelstraten.

Het is helaas slecht nieuws voor (nieuwe) Turkse bakkers, Japanse sushitoko’s, Chinese restaurants, Belgische frietkotten en Hollands oliebollenkramen in Amsterdam. Geen uiting van de culturele rijkdom en diversiteit, maar een bedreiging voor de volksgezondheid volgens het kader.

Deze zaken scoren erg slecht in de methodiek en passen in de toekomst niet meer in het gewenste straatbeeld dat voor 50% moet gaan bestaan uit zaken die wel de Schijf van Vijf respecteren, ongeacht de culturele achtergrond van de uitbaters en klandizie. Turkse en Aziatische supermarkten komen wel door de selectie heen. Zolang mensen het maar thuis gaan frituren. Het is maar één van de vele (sociologische) complexiteiten waar juristen en voedingswetenschappers niet naar hebben gekeken in hun afwegingskaders.

Ik woon zelf naast de Kinkerstraat. Een winkelstraat die de hele stad bedient. Gaan de kilo’s er bij mij af als daar de ijssalons gesloten worden? Volgens de onderzoekers is het aannemelijk dat er een relatie is. Hoe dat precies werkt lees ik wel in een toekomstig voorstel van de wethouder. Tot die tijd denk ik dat het goed is om in te zetten op andere methodes: bijvoorbeeld sport.

Jammer dat de Sportraad Amsterdam gisteren meldde dat ‘Sportplannen gemeente te rooskleurig en onrealistisch’ (Het Parool) zijn.. Het huidige college herkent volgens de Sportraad ‘de ernst van de beweegcrisis niet’ en wethouder Van Dantzig zou de sportnormen onvoldoende respecteren.

Ruimtelijke ordening kan dus wel degelijk helpen bij een gezonde leefomgeving. Alleen jammer het college de prioriteiten net wat anders legt.

Afsluiter

Mijn mailbox stroomt sinds maandag vol met mails van woedende Amsterdammers en AT5 was een live-blog gestart. Waarom? Burgemeester Halsema heeft maandag aangekondigd dat het (omstreden) erotisch centrum in Zuid kan komen:

De Amsterdamse raad moet zich nog buigen over de politieke wenselijkheid van het project (ons standpunt staat in de tweet hierboven) maar zelfs als de raad daar wil gaan bouwen is het nog maar de vraag of dat juridisch-planologisch kan: De locatie is onderdeel van het tracebesluit Zuidasdok. Volgens de impactanalyse moet er mogelijk ‘een juridische truc’ uitgehaald worden met de vergunningsvoorwaarden (en het verplaatsen van een werkterrein) om realisatie mogelijk te maken.

Voer voor juristen dus. Die krijgen het sowieso druk omdat vrijwel heel de omgeving al heeft aangegeven te willen gaan procederen. (NRC). Het beloven nog een zeven lange jaren te gaan worden.

Wat vond je van deze nieuwsbrief? Reageer door een reply te verzenden op deze mail of stuur een mail naar [email protected]