Hoe realistisch is een BBQ-verbod in Amsterdam?

Sportparken in Amsterdam

De stad groeit, en daarmee ook de vraag naar sportvelden. Veel sportparken liggen aan wat nu nog de randen van de stad zijn – precies daar waar duizenden nieuwe woningen gepland staan. Dat zorgt voor spanningen: de beschikbare ruimte moet intensiever en anders worden gebruikt. De gemeenteraad moet uiteindelijk oordelen over verschillende plannen.

Hoe eenvoudig is het om al die plannen te beoordelen? Je voelt het waarschijnlijk al aan: dat is lastiger dan het lijkt. De gemeenteraad wil namelijk in beginsel alles: voldoende woningen, parken en groen. Hoe werkt dat dan in de praktijk?

Sportpark Spieringhorn (Nieuw-West)
“Het gepuzzel om ruimte in Amsterdam kent geen winnaars”. In 2022 beschreef de NRC met deze titel de ontwikkelingen in Sportpark Spieringhorn. In de buurt van dit sportpark ontwikkelt Amsterdam Haven-Stad. Met de komt van de nieuwe woningen stijgt ook de vraag naar extra sportvelden en plekken waar mensen hun hond uit kunnen laten.

De oplossing bij Spieringhorn is dat het park herontwikkeld wordt en daarna intensiever en multifunctioneel gebruik gaat worden. Dat betekent dat bewoners er ook kunnen recreëren en hun hond uitlaten. Daarnaast moest voetbalclub DWS verplaatst worden naar Sportpark Sloten. Hierdoor kwam er extra ruimte vrij. Deze plannen konden op weinig enthousiasme rekenen bij de gebruikers van het park. Kritiek is dat de gemeente te veel wenst te doen op hetzelfde stukje grond.

Die kritiek lijkt gegrond. Inmiddels blijkt dat het openstellen van het park al tot problemen leidt. Mensen die ‘uit het zicht’ wensen te blijven vinden onderdak op het sportpark. Dit leidt tot overlast, vervuiling en sociale onveiligheid. Naar aanleiding van klachten van gebruikers stelde ik schriftelijke vragen aan de wethouder, die erkende dat er maatregelen genomen moest worden. 

Sportpark Sloten
Zoals gezegd moest DWS dus van Spieringhorn naar Sportpark Sloten (en Sloten-West). Die verhuizing verliep niet soepel: de club moet het in Sloten al seizoenen lang doen met containers, kapotte douches & wc’s en beperkte voorzieningen. In de zomer ben ik er zelf wezen kijken en het zag er niet goed uit. De club die qua ledenaantallen wil groeien, loopt daardoor tegen onnodige problemen aan. Hierbij botst de praktijk wederom met de ambities en gedane beloften.

Maar er is hoop: de gemeente wil ook Sportpark Sloten opnieuw herontwikkelen. Wederom vanwege de komst van woningen: er staan elfduizend woningen gepland in het Schinkelkwartier. Voor de herontwikkeling heeft het college van B&W een ontwikkelstrategie vastgesteld. Deze agendeerde ik voor de raadscommissie van 10 september. Want ook in dit sportpark kent het gepuzzel om de ruimte geen winnaars.

Het ontstane probleem is nu als volgt: In Sloten golfen senioren al vele decennia op de daar aanwezige holes. De ontwikkelstrategie bevat voor de golfers slecht nieuws: vanwege ‘de veiligheid’ zijn de golfbanen niet langer houdbaar. De afzwaaiende ballen kunnen een gevaar vormen voor sportende kinderen. De golfers weerspreken de argumenten: volgens hun gaan golf & veldsporten goed samen en is dat ook altijd goed gegaan.

Het klinkt inderdaad als een gezocht argument: met het vertrek van de golfbanen kan de gemeente eenvoudiger de beloofde andere sportvelden realiseren. Zou de gemeente namelijk de golfers en de voetballers tegemoet willen komen dan wordt de puzzel voor de gemeente een stuk lastiger. Een oorspronkelijk plan om de voetballers een eigen plek te geven sneuvelde al eerder omdat die locatie niet meer beschikbaar was.

Dan gebeurt er in de praktijk iets wat niet de schoonheidsprijs verdient. In die strijd om de velden worden jonge voetballers onnodig tegenover senioren golfers gezet. Vervelend voor beide groepen.

Moet de raad hier een rol inspelen? Ja. De raad heeft eerder bepaald dat er ook sportvoorzieningen voor ouderen moeten zijn. Die ambitie is pas wat waard als deze ook in de praktijk wordt opgevolgd. Ik heb de wethouder opgeroepen om te onderzoeken of er geen gedeeld gebruik mogelijk is.

Sport en de omgeving

Dan komen we bij de laatste kwesties: mag een extra sportveld ten koste gaan van het bestaande groen? En hoe zit het met al bestaande omwonenden? Sportparken zijn vaak gelegen in (beschermde) groengebieden. Uitbreiding is dan heel moeilijk. Voor Amsterdam Noord (waar het tekort aan velden snel oploopt) is dat frustrerend.

In Amsterdam-Zuidoost is niet het beschermd groen het probleem maar zijn dat bewoners. Zij vrezen overlast door de komst van twee nieuwe velden in het Brasapark. Ook in Zuidoost speelt mee: de buurt groeit snel en het tekort aan velden loopt hard op.

Maken van afwegingen
Bovenstaande voorbeelden vormen een bloemlezing van de meest kenmerkende problemen die komen kijken bij de aanleg en herontwikkeling van sportparken. Het is duidelijk dat niet alles tegelijkertijd kan. Tegelijkertijd kan de raad ook niet in elk dossier de doorslaggeven. Daarvoor zijn het er teveel. Om die reden hanteer ik de volgende uitgangspunten:

• De sportnorm moet gehaald worden. Het is belangrijk dat er voldoende velden zijn voor de sporten. Daarbij gaat de voorkeur naar georganiseerde sporten en het versterken van het verenigingsleven. Voetballen, tennissen en hockeyen in verenigingsverband dus. Ongeorganiseerd sporten kan ook elders en indoor (bijv bij sportscholen).

• Stedelijke vernieuwing en vergroening kan hand-in-hand gaan. Dat betekent wel extra groen aanleggen. Sportparken zijn in eerste instantie plekken waar gesport wordt. Als Amsterdam aan de groennorm wil voldoen, moet deze ‘echte parken’ aanleggen in plaats van sportparken boekhoudkundig ‘upgraden’ naar gebruiks- of natuurgroen.

• Sportparken zijn er voor sportverenigingen. Multifunctioneel gebruik van sportparken (dus sporten en recreatie) en velden en het openstellen voor alle bezoekers leidt in de praktijk altijd tot gedoe, overlast en sociale onveiligheid. Wil de gemeente dit doen, moet dat in goed overleg gaan met de vaste gebruikers van het park. In de praktijk betekent dat niet elk park zich leent voor deze openstelling of gebruik.

In de praktijk moeten alle betrokkenen schipperen tussen wat gewenst is en wat op die specifieke locatie mogelijk is. Dat betekent dat het lastig is om de debatten alleen op hoofdlijnen te voeren: de raad kan wel vaststellen dat er voldoende sportvoorzieningen voor ouderen moeten komen, maar moet vervolgens dan elk plan apart controleren of het college daar ook opvolging aangeeft. Aandacht voor de grote lijnen en de details dus.

Een stedelijk BBQ-verbod?

Met de komst van de Omgevingswet kunnen gemeenten ook een verbod instellen op het stoken van houtskool. In meerdere Nederlandse gemeenten (waaronder Amsterdam) is daar de discussie over opgelaaid. En ja, dat betekent dat ook BBQ’s verboden kunnen worden.

Het verbod komt in verschillende varianten en is vrij ingrijpend. In de gemeente Amersfoort geldt er sinds vorig jaar oktober een verbod op houtstook in de kachel en open haard bij Code rood en Oranje. Dat is dus een verbod op stoken in eigen huis. De gemeenteraad van Utrecht stemde eerder al in met een houtstookverbod in de buitenruimte. Dus ook de BBQ in de eigen achtertuin!

Dergelijke verboden zijn betuttelend, moeilijk te handhaven en gaan erg ver. In veel gevallen ook niet nodig: Amsterdammers spreken elkaar (al dan niet via een VVE) al aan op verantwoord gebruik binnen de complexen.

Ook voor het college van B&W van Amsterdam gaan beide verboden op dit moment nog te ver. Maar met een belangrijke kanttekening. In een nieuwe raadvoordracht stelt het college van B&W voor om eerst draagvlak te creëren voor een verbod door in te zetten op bewustwordingscampagnes en diverse onderzoeken.

In de raadscommissie vergeleek ik deze strategie met hoe een kikker gekookt wordt: langzaam en levend zodat hij het niet merkt. Het uiteindelijke doel is wel een verbod. En juist dat verbod gaat te ver, daarom ben ik ook niet enthousiast over deze plannen.

Net als de rest van de raad maak ik mij wel zorgen over de overlast en de schade van houtstook. Dat valt ook niet te negeren.

Geen verbod dus, maar wel andere maatregelen. Wat dan? Maatregelen moeten in ieder geval uitvoerbaar zijn. Daarom steun ik onder meer de ontwikkeling dat er landelijk een juridisch kader ontwikkeld wordt dat een gemeente helpt bij optreden na overlast. De verantwoordelijkheid voor verantwoorde houtstook (en bbq-gedrag) ligt dan bij de Amsterdammer, maar als er klachten zijn dan kan de gemeente die ook oppakken. Dat is op dit moment ook al lastig.

Dat lijkt mij zinniger dan het plan om een pilot te starten met elektrische bbq’s in de parken. Die energie kan de gemeente beter bewaren voor hetere vuren.

Het debat zal komende woensdag (17 september) in de gemeenteraad worden voorgezet!

Afsluiter

In maart 2026 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Dat betekent dat voor deze bestuursperiode de laatste maanden zijn aangebroken. Zittende raadsleden moeten de beslissing nemen of zij zich opnieuw verkiesbaar stellen (helaas stoppen er al een aantal) en tegelijkertijd staan er ook nieuwe kandidaten te trappelen om het spreekwoordelijk stokje over te nemen. Deze zullen komende maanden zich ook willen inlezen en voorbereiden. In de tussentijd zijn de huidige fracties nog druk bezig met de laatste debatten en natuurlijk de begroting!

Waarschijnlijk zullen ook komende maart minder mensen naar de stembus gaan dan bij andere verkiezingen. Jammer, want zoals je in deze nieuwsbrief leest, doet gemeentepolitiek er wél toe.

Of je mij terugziet als raadslid wordt natuurlijk bepaald door de kiezer. Maar eerst moet ik nog bepalen of ik mij definitief kandidaat stel. Dat wordt dit jaar nog duidelijk!

Wat vond je van deze nieuwsbrief? Reageer door een reply te verzenden op deze mail of stuur een mail naar [email protected]