Hoe goed gaat het nou echt met Nieuw-West?

Hoe gaat het met Samen Nieuw-West?

Woensdag 3 april ging de raadscommissie Stedelijke ontwikkeling in gesprek met het programmateam van “Samen Nieuw-West”. Sinds een maand voert dit (m.i zeer gedreven) team een uitvoeringsprogramma uit. In dat programma staan de doelen beschreven die de komende jaren gehaald moeten worden.

Over het uitvoeringsprogramma ben ik als raadslid kritisch. Mijn twee belangrijkste bezwaren:

• Een aanzienlijk deel van de beschikbare middelen (2 miljoen euro per jaar!) gaat naar ‘community wealth building’. Een sterk ideologisch concept dat nog in de experimentele fase zit. De gedachte is onder meer dat (semi-)publieke organisaties zoals een ziekenhuis en de gemeente ‘miljarden aan inkopen’ gaan verleggen naar Nieuw-West. Goed voor de lokale economie. Maar mag dat wel van de aanbestedingsregels? Er wordt nog een jurist ingehuurd om dat uit te zoeken..

• Het verbeteren van de veiligheid is één van de kernthema’s van een Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Het staat zelfs in de naam.. Maar juist dit thema komt er in de uitvoering bekaaid van af. De werkgroep “samenleving als een sterk merk” is bijvoorbeeld nog op zoek naar een nieuwe naam.. Wat die werkgroep gaat doen? Door middel van reclames het concept ‘samenleving’ als een ‘sterk merk’ laden in de strijd tegen criminaliteit. Tjah.

Mijn vrees is nog steeds dat er gouden bergen beloofd worden, die niet realiseerbaar zijn. Bovenstaande bezwaren (en anderen) werk ik binnenkort uit in schriftelijke vragen aan het college. Er volgt natuurlijk ook nog debat in de raadscommissie.

Hoe zit dat eigenlijk met die NPLV’s?

27 maart verscheen er in het AD een stevig opiniestuk van alle directeuren van de Nationaal Programma’s (dus ook die van Samen Nieuw-West!) met daarin een oproep voor politiek Den Haag:

De wens van de directeuren is onder meer de inzet van ‘onorthodoxe maatregelen; zoals ‘voorrang van de woningzoekenden die geen extra aandacht van buren of overheden vragen’. Met andere woorden: ‘geef voorrang aan huishoudens die werken, aan politieagenten, verpleegkundigen en onderwijzers.’

Een interessante oproep die gedeeltelijk in gaat tegen de lijn in Amsterdam. Er zijn al voorrangsregelingen voor onderwijzers en agenten, maar Amsterdam wil sociale huur bij blijven bouwen voor de laagste inkomens: juist in Nieuw-West. De tijd van plannen als ‘Operatie Parkstad’ (stedelijke vernieuwing door grootschalige sloop-nieuwbouw en het terugbrengen van percentages sociale huur) ligt achter ons.

De brief van de directeuren maakt reacties los. In de Volkskrant verscheen 2 april een ingezonden stuk van 10 wetenschappers die reageren. Zij verwijten de directeuren onder meer ‘stigmatiserend taalgebruik’ en bekritiseren het voorrang verlenen aan ‘welvarende bewoners’.

De brief van de wetenschappers is al met al een beetje een rommeltje waar politieke stellingnames en wetenschappelijke argumenten kriskras door elkaar heen lopen. Dat is wel vaker het geval binnen de sociale wetenschappen, maar nu waarschijnlijk ook een gevolg van de wens om met zijn tienen tegelijkertijd te willen reageren op de brief van de directeuren.

Hoe zit het met de financiering?

Wat de wetenschappers en directeuren wel met elkaar delen is de wens om ‘te blijven investeren in de wijken’. Dit is op dit moment niet vanzelfsprekend. Het komende kabinet moet daar een besluit over gaan nemen.

De financiering van de Masterplannen (zoals Samen Nieuw-West) komt in belangrijke mate vanuit het Rijk. Dat kent een geschiedenis: in 2013 concludeerde SCP dat het Krachtwijkenbeleid (van voormalig minister Vogelaar) geen effect had. 

Door het Rijk werd daarna de kraan dichtgedraaid. Tot met de regiodeals in 2018 er weer opnieuw geld beschikbaar kwam (hieruit zijn de masterplannen Zuidoost en Nieuw-West betaald). In 2020 werd vervolgens via een amendement van PvdA-GroenLinks het zogenaamde ‘Volkshuisvestingsfonds’ opgericht. Vanuit dit potje (450 miljoen) is er ook 28 miljoen naar Nieuw-West gegaan. Daarnaast kent het rijk nog allerlei andere tijdelijke investeringen met mooi ambtelijke namen als ‘SPUK Kansrijke wijken’. Amsterdam heeft een overzicht online gezet waarin alle ontvangen rijksmiddelen vermeld staan.

Dat kon allemaal omdat er veel geld beschikbaar was in Den Haag. Die situatie begint nu te veranderen.

Minister de Jonge (VRO) laat tijdens BZK commissievergaderingen regelmatig weten deze investeringen erg op prijs te stellen. Wat hem betreft worden ze doorgezet. Alleen de politieke toekomst van minister de Jonge is nou ja.. niet heel zeker meer. Zijn partij heeft verloren en gaat niet meer meedoen.

Ander groot probleem: er is nog geen bewijs dat de investeringen nu wel werken. Wel is er een onderzoek besteld naar de effectiviteit van de middelen. Maar het zal nog even duren voordat dat onderzoek gepubliceerd wordt.

Op dit moment bieden de Masterplannen Zuidoost en Nieuw-West ook nog geen bewijs voor het werken van de aanpak. Dat de masterplannen moeilijk te monitoren zijn en vol zitten met experimenten, maakt het aantonen van succes nog moeilijker.

Momenteel worstelen de formerende partijen met elkaar over de financiën. Mocht het tot een kabinet komen van PVV, VVD, NSC en BBB dan bestaat de kans dat er een streep door de gelden heengaat.

Instabiel bestuur?

Vandaag (donderdag 4 maart) plaatst Het Parool een ingezonden brief van Piet Boon (Stadsdeelcommissielid in Nieuw-West) over de polarisatie in de stadsdeelorganisatie van Nieuw-West.

Piet Boon is iemand die zich de afgelopen jaren vrijwel onvermoeibaar heeft ingezet om de problemen in Nieuw-West op de kaart te zetten. Ik heb hem leren kennen als een betrokken en zeer bevlogen stadsdeelpoliticus. In zijn ingezonden brief gaat hij in op er wat nu in zijn ogen speelt in Nieuw-West namelijk: ‘de interne strijd over de oorlog tussen Israël en Hamas in fusiepartij GroenLinks-PvdA.’ Deze werkt volgens Piet Boon door binnen de hele stadsdeelorganisatie.

De situatie in het kort: Tofik Dibi (adviseur van het dagelijks bestuur) is op dit moment meer bezig met de situatie in de Gazastrook dan in Nieuw-West en dat leidde onder meer tot een aantal onsmakelijke stickers op de sociale media (o.a het CDA dat kinderen zou bombarderen. Volgens de wethouder ‘satire’.) De verkiezingsuitslag maakt daarnaast duidelijk dat kiezers een scherpe bocht naar rechts hebben genomen. Piet Boon stelt dat interne kritiek op Dibi stilgehouden wordt ‘ omdat het het rechtse sentiment zou kunnen steunen’.

De uitingen van Tofik Dibi zijn nu al een tijdje onderwerp van debat. Wat Dibi vindt in zijn vrije tijd moet hij zelf weten (over de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren schreef ik eerder een blog), maar al van het begin af aan zoekt hij samen met stadsdeelbestuurder Emre Ünver de publiciteit op: onder meer door dubbelinterviews in de Vrij Nederland. Zij worden door de buitenwacht gezien ‘als twee handen op een buik’. De één een bestuurder die spreekt namens het college van B&W, de andere oud-Kamerlid.

David Hielkema analyseerde de situatie en was in zijn column in Het Parool duidelijk: “Stadsdeelvoorzitter Emre Ünver in Nieuw-West laat zijn positie ondermijnen door ‘superambtenaar’ Tofik Dibi”

Mijn fractiegenoot Daan Wijnants vroeg vorige week aan het college van B&W van Amsterdam of zij ‘geen ongemak voelden’ bij de uitlatingen van Dibi. En dat was het geval:

Ik kan er kort over zijn: Stadsdeel Nieuw-West kan op dit moment deze bestuurlijke en interne chaos missen als kiespijn. Er staat wat groters op het spel. Het is juist aan het stadsdeelbestuur om mensen dichter bij elkaar te brengen en niet om de afstand tussen groepen te vergroten. De opkomende polarisatie die Piet Boon constateert kan funest zijn voor het “Samen Nieuw-West” gevoel dat nagestreefd wordt. En dan wordt het nog veel lastiger hard te maken dat de tientallen miljoenen goed besteed worden.

Afsluiter

Als afsluiter nog meer nieuws uit Nieuw-West: vorige week stemde een meerderheid van de gemeenteraad in met de bouw van het nieuwe theater De Meervaart in het beschermde groen in de Sloterplas. Geen makkelijk besluit: Nieuw-West verdient een mooi theater, maar groen is met een reden beschermd. De oppositie stemde dan ook tegen de voorgenomen locatie en voor een amendement voor een andere locatie.

Het debat rondom de Meervaart raakte de afgelopen jaren zeer verhit en het weekend voor het besluit werd nog volop gedemonstreerd door groenliefhebbers en buurtbewoners tegen de nieuwbouwplannen. Uitgerekend de directeur van de Meervaart wist toen nog meer olie op het vuur te gooien door een brief (PDF) te publiceren waarin hij zijn afkeer duidelijk maakt van demonstranten die kozen voor het groen: Er lagen meer Red Bull blikjes in de bosjes dan het aantal mensen dat daar stond te demonstreren. Niet alleen de hoeveelheid demonstranten was een probleem, ook de samenstelling ervan:

Polarisatie in Nieuw-West een probleem? Tjah, naar de voorbeelden hoeft niemand lang te zoeken.

Wat vond je van deze nieuwsbrief? Reageer door een reply te verzenden op deze mail of stuur een mail naar [email protected]