👋 Het warme weer vraagt om goed waterbeheer. In de regio Amsterdam loopt dat tegen enkele uitdagingen aan: het rommelt al geruime tijd bij Waternet. Maar in tegenstelling tot waterschap AGV lijkt gemeente Amsterdam zich als de andere eigenaar van Waternet minder zorgen te maken. In deze nieuwsbrief een korte beschouwing. Daarnaast ook aandacht voor de filosofische vraag: verliest Amsterdam zijn ziel en wat heeft de D66 stemmende middenklasse daar mee te maken?

Gaat het wel goed met Waternet?

📰 De trouwe Parool-lezer is het waarschijnlijk opgevallen dat zowel de opiniepagina als het nieuwskatern overspoeld worden met sombere berichten over het Waterschap AGV. Of eigenlijk: Waternet, een zelfstandige (samenwerkings)organisatie (tussen Amsterdam en het waterschap) waar zowel het waterschap als gemeente Amsterdam hun (water)taken hebben ondergebracht.

De problemen bij Waternet (en waterschap AGV) zijn talrijk:

• Belastingen worden niet geïnd

• Er is een financieel tekort dat steeds groter wordt

• Waternet heeft tot 2023 onder toezicht gestaan van de Inspectie Leefomgeving en Transport

• De Waternet directeur is vanwege alle ellende in februari opgestapt

• De doelstellingen met betrekking tot de waterkwaliteit worden (nog) niet gehaald

De somberheid over Waternet zit voornamelijk bij het waterschap. De situatie nu is dat Waterschap AGV wel over een democratisch gekozen bestuur beschikt maar niet meer over eigen ambtenaren. Die zitten allemaal bij Waternet (met een eigen bestuur). Het waterschap wil dat al jaren anders, maar Amsterdam ligt dwars: die onderkent wel dat ‘er onvoldoende bestuurlijke sturing is’ maar neemt toch ruim de tijd om de discussie te voeren.

Intussen bestoken leden van het algemeen bestuur (de verkozen volksvertegenwoordigers) de kranten met ingezonden opiniestukken en heeft er een ‘house of cards’-achtige wisseling van de wacht plaatsgevonden in het dagelijks bestuur van het waterschap vanwege ruzie over de aansturing.

Momenteel wordt onderzocht (raadsinformatiebrief) of een nieuwe vorm van samenwerken via een ‘hernieuwde stichting’ en een ‘Drinkwater N.V’ mogelijk is. Probleem: het algemeen bestuur van waterschap ziet dat plan niet zitten. Amsterdam wil graag een ‘onafhankelijke Raad van Toezicht' (waarmee de ellende op afstand blijft van het politiek bestuur) maar het AB wil juist een grotere rol voor het democratisch bestuur. Amsterdam en het waterschap ‘moeten daar nog een goed gesprek over voeren’.

Daarnaast wilde (verantwoordelijk) wethouder Van der Horst (D66) in maart in de raadscommissie het beeld dat ‘het allemaal niet goed gaat’ bij Waternet nuanceren. Volgens haar ‘was dat een beeld van vroeger’, ‘is Waternet nu weer van verscherpt toezicht af’ en ‘is er nu alleen nog een politiek gesprek over governance’. Met andere woorden: vervelend die krantenberichten maar haast heeft het niet.

De Amsterdamse raad lijkt het prima te vinden. Dit jaar werd een informatiebijeenkomst voor de Amsterdamse raad nog geannuleerd vanwege gebrek aan belangstelling. In de raadscommissie leeft ook de veronderstelling dat Amsterdam haar uiterste best doet om de bestuurlijke sturing op Waternet te vergroten. Met gepast tempo natuurlijk.

Relevant aspect: Waternet bedient niet alleen de 554.000 huishoudens in Amsterdam maar alle 1,3 miljoen bewoners van het werkgebied AGV. Die betalen daar belasting voor aan waterschap AGV (indien Waternet het lukt de aanslag te versturen). Als er een bonnetje opgepakt moet worden vanwege de bedrijfsvoering van Waternet, dan wordt die klap niet alleen opgevangen door inwoners van Amsterdam. Daarnaast is de provincie Noord-Holland (1,7 miljoen inwoners) ook nog aan zet als toezichthoudende bestuurslaag.

Dat roept inmiddels bij inwoners (en bestuurders..) uit de regio de vraag op: zou er ook “een andere reden” kunnen zijn waarom de gemeente Amsterdam minder vaart maakt met de herziening dan het waterschap AGV?

Verliest Amsterdam haar ziel?

🖼️ In Het Parool stond een interview met stadsonderzoeker René Boer. Die vindt dat Amsterdam zijn ziel verliest. De stad wordt te gepolijst, te perfect en te smooth. Volgens hem antistedelijk en zelfs antidemocratisch.

De oorzaak? De ‘neoliberale’ stadsontwikkeling, de D66-stemmende middenklasse (nou ja, oké) en de markt die alle onbestemde plekken opeist.

Maar is dat echt de praktijk? Ik schreef een reactie.

Mijn belangrijkste punt:

In de stedelijke literatuur wordt door onderzoekers als Boer dikwijls een tegenstelling gezocht tussen publiek (‘goed en democratisch’) en privaat (‘slecht tot heel slecht’). Dat leidt tot een binair en dogmatisch denken dat wat mij betreft juist niet past bij de stad. De stad is het resultaat van een mengelmoes van belangen en inzichten die juist in gezamenlijkheid de stad tot een stad maken. Amsterdam is juist allesbehalve te perfect en te smooth.

Afsluiter

Er gebeurt meer in de wondere wereld van het waterschap dan op het eerste gezicht lijkt. Volgende nieuwsbrief (opnieuw) aandacht voor stadsdeelpolitiek en de ‘governance problemen’ daar: waarom gaat het mis met de masterplannen?

Wat vond je van deze nieuwsbrief? Reageer door een reply te verzenden op deze mail of stuur een mail naar [email protected]