De gemeente Amsterdam in crisis

Boerderij Langerlust

Een van mijn favoriete plekken in Amsterdam Zuidoost was boerderij Langerlust, waar tot 2019 een horecazaak zat met een maatschappelijk karakter: colorful kitchen. Deze zaak verdween ‘in goed overleg met de gemeente Amsterdam’ op 1 oktober 2019. De gemeente Amsterdam is de eigenaar van de boerderij en had een andere bestemming voor de boerderij in gedachte: een woonzorgvoorziening voor mensen met meervoudig psychiatrische problematiek en (ex)verslaafden. Het leidde tot een jarenlange strijd met de omgeving.

Het stadsdeel zag het plan van de gemeente (net als de buurt) niet zitten en er kwam ook een negatief advies van de TAC. De commissie die moet beoordelen of een plan binnen de hoofdgroenstructuur ingepast kan worden. Het leidde tot vertraging en uiteindelijk tot een wijziging in de plannen.

De gemeenteraad heeft van de wethouder inmiddels in december het bericht (brief PDF) ontvangen dat Langerlust niet meer de voorkeurslocatie (bericht AT5) is voor de woonzorgvoorziening. De voorkeurslocatie is nu (eveneens in Zuidoost) een vervallen boerderij op de Abcouderstraatweg 79. 800m van Abcoude vandaan (en dus de provincie Utrecht). Daarmee komt de voorziening aan de rand van de stad.

In 2023 is al onderzocht (PDF) of deze locatie gebruikt kon worden. Lang verhaal kort: de locatie is deels in eigendom van Staatsbosbeheer en deels in eigendom van Groengebied Amstelland. Een recreatieschap waar de gemeente Amsterdam deelnemer in is. In 2023 zag de gemeente beren op de weg om de locatie te verwerven. Zo was er al een horecapartij die een initiatief wilde starten op de Abcouderweg en daarvoor al een intentie-overeenkomst had getekend.

De wethouder zet nu in op een ruil. Het recreatieschap krijgt Boerderij Langerlust (en dan kan er weer horeca in) en gemeente Amsterdam de Abcouderweg. Aangezien de locatie vervallen is, moet er nieuwbouw plaatsvinden. De wethouder laat de raad wel weten: lukt de ruil niet, dan komt de woonzorgvoorziening alsnog in boerderij Langerlust. De wethouder noemt de ruil ‘ingewikkeld’ wat natuurlijk weinig geruststelling biedt.

De gemeente hanteert bij dergelijke beslissingen een interessante (openbare) afwegingsmatrix:

Het komt er kort op neer dat de locatie Abcouderweg duurder is (precieze kosten zijn niet openbaar) en (mogelijk aanzienlijk) langer zal duren om te ontwikkelen dan boerderij Langerlust. Dat de voorkeur nu toch uit gaat naar de Abcouderweg is een teken dat Amsterdam dus overstag is gegaan. In de tussentijd heeft Zuidoost wal een ruime vijf jaar de horeca bij Langerlust moeten missen. Ik heb het agendapunt geagendeerd en volgende maand zal de raadscommissie er over spreken met de wethouder.

Facturencrisis in Amsterdam

Het is op dit moment een ongekende chaos binnen de gemeente Amsterdam. Door technische problemen met de overstap naar het nieuwe financieel systeem (AFIS) worden tienduizenden facturen niet of te laat betaald. Ondernemers die diensten leveren aan de gemeente Amsterdam komen daardoor ernstig in de problemen.

Een gemeente is wettelijk verplicht om binnen 30 dagen te betalen. Inmiddels loopt de achterstand al op naar enkele maanden. Twee weken geleden ging het om circa 27.000 facturen waarvan de betalingstermijn al was verstreken, op een totaal van een ruime 43.000 facturen die nog voldaan moeten worden. Inmiddels is dat aantal verder opgelopen:

In een brief aan de raad geeft de wethouder aan het ‘enorm vervelend te vinden voor alle getroffen leveranciers’. De oorzaak zou zitten - volgens het college - in een technisch probleem met de automatische herkenning van facturen:

De problemen zijn afgelopen week groter geworden. De wethouder heeft de raad verschillende brieven toegestuurd. Waaronder de beantwoording van heel veel technische vragen. Wij hebben als partij een meldpunt opgericht waar ondernemers terecht kunnen met praktijkvoorbeelden.

Afgelopen weekend kwam Het Parool met een reconstructie. Onder meer op grond van de meldingen die binnen zijn gekomen bij het meldpunt. Ondernemers zijn radeloos.

Morgen (27 februari) gaat de commissie FKD over de problematiek vergaderen en moet de wethouder verantwoording afleggen. Mijn collega Kune Burgers gaat het debat doen. Waarom nu pas debatteren? Dat vanwege een typisch gemeentepolitiek verschijnsel. Wij (VVD & JA21) wilden eerder al het debat. Maar toen was het nog voorjaarsreces:

Het debat raakt een fundamenteler probleem: hoe komt het dat de wethouder niet tot nauwelijks betrokken was bij deze (risicovolle) operatie? De wethouder heeft - vooruitlopend op het debat - al aangegeven ‘er dichter op te moeten zitten’.

In Amsterdam bestaat er een stevige scheiding tussen uitvoering en politiek bestuur. Ambtenaren bekommeren zich om de uitvoering, het college bepaalt wat er moet gebeuren. Probleem: het college is uiteindelijk politiek verantwoordelijk als het misgaat. De wethouder kan zich dan (namens het college) niet verschuilen achter de ambtenaren, waar zij zelf (mogelijk bewust) van op afstand staat. De vraag is of deze manier van werken wel toekomstbestendig is.

Waarom? Het betekent concreet dat de wethouder op hetzelfde moment dat zij in de landelijke media van de daken schreeuwt dat het goed gaat, door de ambtelijke organisatie geïnformeerd wordt dat het al geruime tijd helemaal misgaat. Dat kan eigenlijk niet.

Afsluiter

Het duo Trump en Musk gaat als een olifant door een porseleinenkast op het wereldtoneel. Dat heeft allerlei vergaande consequenties voor de relatie VS - Europa maar indirect ook voor Nederlandse gemeenten. De reden is simpel: als de koers op het gebied van defensie en economie verlegd moet worden om de veranderende wereldorde bij te benen, krijgen steden daar mee te maken.

In het Parool wijst Tim Wagemakers ook op deze problematiek naar aanleiding van het bezoek van Tim Walz aan Amsterdam. De boodschap van Walz? ‘Think global, lead local,’ Volgens Wagemakers lukt het Amsterdamse politici wel om ‘globaal te denken’ maar blijft het ‘lead local’ deel nog wel eens achter:

De vraag wat Amsterdam te bieden heeft, wordt inderdaad steeds relevanter. Waar vroeger lokale politici nadachten hoe zij als stad een bijdrage konden leveren aan de wereldproblematiek (de gemeenteraad van Amsterdam is nooit ter beroerd om welk wereldconflict dan ook op te lossen) is de vraag nu anders: hoe kan de stad reageren op de verandering in de wereld?

Concreet voorbeeld: De industrie in het Noordzeekanaalgebied (NZKG) slaat alarm: het investeringsklimaat is sterk verslechterd en bedrijven overwegen hun investeringen te verplaatsen naar het buitenland.

Bedrijven zijn al gestopt met het doen van de (nodige) investeringen. Dat heeft gevolgen voor zowel de werkgelegenheid als de duurzaamheidsdoelen (die uit zicht zijn geraakt). Een realiteit waar we veel van kunnen vinden (en lang over kunnen vergaderen), maar ook één met zeer concrete gevolgen voor onze economie en onze toekomst. Die ziet er een stuk beroerder uit. Aan de regionale en lokale overheden om dit probleem topprioriteit te durven maken.

Wat vond je van deze nieuwsbrief? Reageer door een reply te verzenden op deze mail of stuur een mail naar mail@LaurentStaartjes.nl